İlk Yardım Nasıl Yapılır? Temel İlk Yardımın Adımları Nelerdir?

İlk Yardım Nasıl Yapılır? Temel İlk Yardımın Önemli Adımları Nelerdir? 

Merhaba sevgili okurum, 

Bugün sizlere temel ilk yardımdan bahsetmek istiyorum. Bence her bir bireyin kesinlikle öğrenmesi gereken çok önemli bir konu çünkü hepimiz gün içince belki yakın çevremizde belki de sokakta bir çok olayla karşı karşıya gelebiliriz. Ben size bugün ilk yardımın temel kurallarından bahsetmek istiyorum. Öncelikle ilk yardım nedir ? 

İlk Yardım Nedir? 

Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın , mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır. Sağlık personeli gelinceye kadar ilk yardım uygulamalarına devam edilir. 

İlk Yardımın Temel Uygulamaları  

• Koruma 
• Bilgilendirme 
• Kurtarma 

İlk Yardımın CAB’si Nedir? 

Bilinç kontrol edilir, eğer bilinç kapalı ise sırayla aşağıdakiler hızla kontrol edilir, 

1. Dolaşımın değerlendirilmesi( Şah damarından 5 saniye nabız alınarak yapılır)
2. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
3. Solunum değerlendirilmesi (Bak-Dinle-Hisset)

Bilinç Durumunun Değerlendirilmesi 

• Hastanın yanına yaklaşılır ve yavaşça omzunu silkerek iyi misiniz? diye sorulur. 

Dolaşımın ( Kalp) Değerlendirilmesi 

• Dolaşımın değerlendirilmesi için ilk yardımcı; çocuk ve yetişkinlerde şah damarından , bebeklerde kol atardamarından 3 parmaklar 5 saniye süreyle nabız almaya çalışır. 
• İlk değerlendirme sonrası hastanın bilinci kapalı ama solunum ve nabzı varsa 2.değerlendirme sonrası hastaya koma pozisyonu verilir. 

Hava Yolu Açıklığının Değerlendirilmesi 

• Ağız içinde görülen yabacı cisim varsa temizlenir. 
• Bir el yaralının alnına , diğer elin üç parmağı da çeneye konulur. 
• Baş-çene pozisyonu verilerek dilin geriye gitmesi engellenir. 
• Solunum yolu açıklığı sağlanır. 

• Görünmeyen yabancı nesneye müdahale edilmez. 

Hasta/Yaralının Solunumunun Değerlendirilmesi 

• İlk yardımcı, başını  hastanın göğsüne bakacak şekilde yan çevirerek yanağını hastanın ağzına yaklaştırır, Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile değerlendirilir.  

Olay Yerini Değerlendirilmesi  

Olay yerini gözlemlemeliyiz, çıkacak her hangi bir yangını veya başka bir kazayı önlemek için gerekli önlemleri alırız. Meraklı ve size, hastaya yardımı dokunmayacak insanları çevreden uzaklaştırmalıyız. Hastayla ilgili müdahaleler ve hasta bilgileri kaydedilmeli, sağlık ekiplerini bilgilendirmeliyiz . Sağlık ekipleri olay yerine gelene kadar  hastanın başından ayrılmamalıyız ve gerekmedikçe hastayı hareket ettirmemeliyiz . 

Acil Durumda Hasta ve Ailesi ile İletişim , 

Stres altındaki kişilerle iletişim biçimi  çok önemlidir. Kriz durumundaki insanlar çok üzgün, şaşkın veya kaygılı olabilirler. Bazı insanlar kriz sırasında meydana gelen şeyler için kendini suçlayabilirler. Sakin olmak ve anlayış göstermek  stres altındaki insanların kendilerini daha güvende, anlaşılmış, saygı gösterilmiş ve önemsenmiş hissetmeye yardımcı olur. 

Etkili iletişim için, kelimelerinizin, yüz ifadenizin, göz temasınızın, jestlerinizin, iletişim kurarken oturuşunuz veya ayakta durma biçiminizin farkında olun 

Her kültürün kendine özgü uygun davranış şekilleri vardır. İnsanların kültür, yaş, cinsiyet, gelenek ve dinlerini dikkate alarak düşünün ve konuşun. 

Temel Yaşam Desteği 

• Hayat kurtarmak amacıyla solunum yolu açıklığı sağlandıktan sonra solunumu yada kalbi durmuş kişiye yapay solunum ile akciğerlere oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalpten kan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahaledir 
• Hastada dolaşım ve solunum kontrolü yaparız. Yoksa kalp masajına ardından suni solunuma başlarız. 

Solunum durması: solunum hareketlerinin durması nedeniyle vücudun yaşam için ihtiyacı olan oksijenden yoksun kalmasıdır. 

Kalp durması: bilinci kapalı kişide büyük arterlerden nabız alınamaması. 5 dk içinde müdahale edilmezse beyin hasarı oluşur. 

Kalp ve Solunum Durmasının Belirti Bulguları 

1. Ani ve tam bilinç kaybı  
2. Solunum durması  
3. Nabız alınamaması  
4. Kan basıncının alınamaması  
5. Göz bebeklerinin büyümesi  
6. Siyanoz(morarma) 

Kanamalarda İlk Yardım 

Vücutta, kanın aktığı bölgeye göre kanamalar üçe ayrılır, 

• Dış kanamalar: Yaradan vücut dışına doğru olan kanamalardır.  
• İç kanamalar: Kanın vücut boşluklarına aktığı kanama türüdür. Kanama gözle görülemez.  
• Diğer kanamalar: Kulak, burun, ağız, anüs ve üreme organlarından olan kanamalardır 

Dış Kanamalarda İlk Yardım Nasıl Olmalıdır? 

• İlkyardımcı kendini tanıtır ve H/Y sakinleştirilir  
•  Hasta/yaralı sırt üstü yatırılır  
•  Hasta veya yaralının durumu değerlendirilir,  
•  Tıbbi yardım (112) istenir,  
• Yara ya da kanama değerlendirilir, 
• Kanayan yer üzerine temiz bir bez ile bastırılır , 
• Kanama durmazsa 2. bez koyarak basıncı artırılır , 
• Gerekirse bandaj ile sarılarak basınç uygulanır , 
• Kanayan yere en yakın bası noktasına baskı uygulanır  , 
• Kanayan bölge kalp seviyesinden yukarı kaldırılır, 

İç Kanamalarda İlk Yardım 

• Hasta veya yaralının bilinci ABC’ si değerlendirilir 
• Hemen tıbbi yardım (112) istenir,  
• Ayakları “30 cm” yükseltilir  
• Vücut sıcaklığını korumak için hasta veya yaralının üzeri örtülür, 
• Ağızdan asla yiyecek içecek verilmez,  
• Hasta veya yaralı hareket ettirilmez, (kırık varsa kan damarları yaralanabilir)  
• Tıbbi yardım gelene kadar yaşamsal bulguları takip edilir.  
• Sağlık kuruluşuna sevki sağlanır 

Burun Kanamalarında İlk Yardım 

• Hasta/yaralı sakinleştirilir,  
• Oturtulur,  
• Başı ve gövdesi hafifçe öne doğru eğilir,  
• Burun kanatları iki parmakla sıkıştırılır. Bu işleme 5 dk kadar devam edilir,  
• Uzman bir doktora gitmesi sağlanır 

Kırıklarda İlk Yardım 

Kırık çeşitleri 

• Kapalı kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur ancak deri sağlamdır. 
• Açık kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kemik uçları dışarı çıkmıştır, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski taşırlar. 
• Parçalı kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır. 

Kırık belirtileri 

• Bölgenin hareket ettirilmesi ile artan yoğun ağrı, 
• Şekil bozukluğu (diğer sağlam organ ile karşılaştırılır), 
• Bölgede şişlik ve kanama sonucu morarma, 
• İşlev kaybı, 
• Hareketlerde kısıtlanma. 

Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar 

• Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma (Kırık bölgede nabız alınamaması, soğukluk, solukluk, aşırı hassasiyet). 
• Kanamaya bağlı şok. 
• Açık kırıklarda enfeksiyon riski görülebilir. 

Kırıklarda ilk yardım 

• Yaşamı tehdit eden başka yaralanma varsa ona öncelik verilir. 
• Hasta ya da yaralı hareket ettirilmez. 
• Ani hareketlerden kaçınılır, kırık kemik düzeltilmeye çalışılmaz. 
• Kırık kolda ise şişlik oluşacağından yüzük, saat vb. takılar ya da eşyalar çıkartılır. 
• Kırık bölge hareket ettirilmez. 
• Açık kırık varsa tespitten önce yara üzeri temiz bir bezle kapatılır. 
• Kırık olan bölge, bir üst ve bir alt eklemi de içine alacak şekilde karton, tahta vb. sert cisimle tespit edilir (sağlık ekiplerinin ulaşamayacakları ve taşıma yapılması gereken durumlarda). 
• Tespit edilen bölge yukarıda tutularak dinlenmeye alınır. 
• Kırık bölgede 3-5 dk. aralıklarla nabız ve deri rengi kontrol edilir. 
• Hasta sıcak tutulur. 
• Tıbbi yardım istenir (112).