Diyabet (Şeker Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?
Diyabet (Şeker Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?
Merhaba sevgili okurum,
Bugün sizlere şeker hastalığından bahsetmek istiyorum . Eğer diyabetiniz olduğu konusunda kendinizden şüphe duyuyorsanız bu yazıda sizlere diyabet nedir ve diyabetin belirtileri nelerdir konusundan bahsedeceğim.
Diyabet Nedir?
Diyabet yani şeker hastalığı vücutta yeteri kadar insülin üretilememe ve insülin yeteri kadar üretildiği halde yeterli olarak kullanılamaması sonucu oluşan kan şekeri yüksekliğiyle seyreden kronik bir hastalıktır. Global bir hastalıktır ve maalesef sıklığı git gide artmaktadır.
Diyabetin Belirtileri Nelerdir?
Aslına bakarsak Tip1 ve Tip2 diyabetin belirtileri birbirinden farklıdır bundan dolayı bunları ayrı ayrı ele almakta fayda var.
Tip1 Diyabet Belirtileri
- Ani ve şiddetli bir şekilde belirti verir yani günler ve haftalar içerisinde belirtileri başlar.
- Aşırı susama ve çok su içme,
- Sık ve bol idrar yapma,
- Halsizlik görülebilir,
- İlk günlerde iştah artışına rağmen kilo kaybı ortaya çıkar.
İlk başta bu evredeyken bir kısım hastaya teşhis koyulabilir fakat çoğu zaman hastalar bu evrede bir hekime başvurmuyor veya hastaya teşhis koyulmuyor. Daha ileriki dönemde ise kandaki kan şekeri düzeyi artıyor ve şeker yüksek olduğu halde dokular bunu kullanamıyorlar ve kanda keton cisimcikleri dediğimiz cisimler oluşuyor . Bunlar asidik maddeler ve kanımızı asit hale getiriyor ve kanın pH’sı düşüyor, pH’nın normal değer aralığında kalması aslında çok hayati bir değer. Bu hastalarda diyabetik ketoasidoz dediğimiz bir durum ortaya çıkıyor ve bu durum acil hastaneye başvurulması gereken durum haline geliyor ve Tip1 diyabetik hastalar genelde bu diyabetik ketoasidoz dediğimiz dönemde hastaneye başvuruyor . Bu dönemde ise belirtiler şu şekildedir:
- Halsizlik , iştahsızlık,
- Bulantı, kusma,
- Karın ağrısı,
- Bilinç bulanıklığı ve son olarak komaya kadar gidebilir.
Tip2 Diyabet Belirtileri
Tip1 diyabete göre daha sinsi ve daha yavaş ve çoğu zaman rastlantısal , laboratuvar tetkikleri sırasında rastlanılır. Sık belirtileri şu şekildedir:
- Çok su içme (Polidipsi)
- Çok idrara çıkma (Poliüri)
- Çok yemek yeme, iştah artışı (Polifaji)
- Hastaların bir kısmında iştahsızlık olabilir.
- Halsizlik, yorgunluk ve ağız kuruluğu olabilir.
Sık belirtiler genellikle bu şekilde kendini göstermektedir. Tabi daha az da olsa ,
- Kilo kaybı olabilir (özellikle kontrolsüz yüksek şekeri olanlarda)
- Bulanık görme,
- Kaşıntı,
- Vücutta iyileşmeyen yaralar,
- İnatçı enfeksiyonlar (örn: Kadınlarda sık vajinal mantar enfeksiyonları)
- Ağız Kokusu, Ağızda kötü tat hissi,
Ve yine uzun süre tanı konulamayan hastalarda diyabetin komplikasyonları dediğimiz şikayetler ile hastaneye başvuruda bulunabiliyorlar:
- Diyabetik Nöropati (Ayakta yanma, karıncalanma, uyuşma hissi)
- Erkeklerde erektil disfonksiyon (Sertleşme sorunları)
- Görme bulanıklığı (Gözün hasar aldığını gösterir)
- Kalp hastalığı,
- Böbrek hastalığı,
- Ayakta diyabetik ayak yaraları
Peki bu gibi belirtilerle hastaneye başvuran bir hastaya hangi tanı kriterleri ile teşhis konulabilir?
- 8-12 saat açlık sonrası ölçülen açlık kan şekeri 126mg/dl’nin üzerinde olması
- Diyabet belirtileri olan bir kişide günün herhangi bir saatinde ölçülen kan şekerinin 200mg/dl’nin üzerinde olması
- 75 gr OGTT( şeker yükleme testi) sonrası 2.saatte ölçülen kan şekerinin 200mg/dl’nin üzerinde olması
Tabi ki bu değerler hastane ortamında venöz damar yolundan alınan kan ile ölçülen değerlerdir . Evde bulunan şeker ölçme cihazlarında yanılma payı bulunmaktadır . Bu tür cihazlar diyabet tanısı konduktan sonra diyabetinizin takibi için kullanılmaktadır.
- Açlık kan şekeri 8-12 saat açlıktan sonra 100’ün altında olmalıdır. 100 ile 126’nın arasında bir değer ise bozulmuş açlık glukozu yani gizli şeker dediğimiz diyabete gidişi gösteriyor.
- Tokluk kan şekerinin ise 140’ın altında olması gerekiyor . Eğer 140 ile 199 arasındaysa bu yine gizli şeker olduğu anlamına geliyor.
Diyabetli Hastalar Nasıl Beslenmelidir?
Öncelikle bir diyabetli hastanın beslenme programı kişiye özel belirlenmelidir. Ben size sadece küçük tavsiyeler vereceğim.
- Uyguladığımız diyet geçici bir diyet olmamalıdır.
- Sahip olunan fazla kilolardan kurtulmak , şeker hastalığını kontrol altına almayı sağlayan en önemli ilkelerden biridir.
- Öğünlerde alınan posa yüzdesinin yüksek olması karbonhidrat emilimini yavaşlatacağından şeker seviyesinin düzenlenmesini olumlu etkileyecektir. Bu açıdan yemeklerin yanına salata eklenmeli , ekmek çeşidi olarak posa içeriği yüksek , çavdar, kepek veya tam buğday ekmeği tercih edilmelidir.
- Ayrıca kabuklarıyla yenilebilen meyveler soyulmadan tüketilmeli.
- Patates, havuç, pirinç, beyaz ekmek gibi kan şekerini hızlı yükselten glisemik indeksi yüksek besinlerden kaçınılmalıdır.
- Gün içerisinde en az 2-2.5Lt su tüketmeye dikkat edilmedir.
- Şeker ve şekerli yiyeceklerden uzak durulmalıdır. İlaç kullanıyorum şekerim yükselmez düşüncesiyle şeker ve şekerli yiyecekler tüketilmemelidir.
- Şeker hastalığı kronik bir rahatsızlıktır. Geçti diye düşünülmemelidir.
- Ayrıca bal, pekmez gibi doğal tatlı olarak kabul edilen yiyeceklerde maalesef masum değildir.
- Diyabet ürünlerinin de zararlı olabileceği unutulmamalıdır. Diyabetik ürünler zararsız olarak düşünülmemeli çeşidini ve miktarını diyetisyeninize sormadan tüketmemelisiniz.
- Yemek hazırlanırken sağlıklı pişirme yöntemleri kullanılmalı ve diyabet hastalarında günlük alınan kalori miktarı ve bu kalorinin karbonhidrat, protein ve yağ yüzdesi dağılımının orantılı olmalıdır.
