Emeklilik, çalışma hayatının sonuna gelen bireylerin, aktif ekonomik yaşamdan ayrılmaları olarak tarif edilebilir. Emekli olduktan sonra artık gelirlerinde ciddi bir azalış yaşayacak olan emekliliklerin hayatlarını sürdürmesi için bağlı bulundukları kurumun fonundan bir defaya mahsus toplu para almaları sağlanarak, bazı ihtiyaçlarını giderebilmeleri amaçlanmıştır. Bu fon, görev aldıkları devlet kurumuna yada çalıştıkları özel şirkete ait olabilir. Günümüzde aynı anda emeklilik vadeden özel sigorta fonları da bulunmaktadır. Emekli olduktan sonra çalışırken yapamadıklarını hayata geçirmeyi arzulayan insanlar mevcut ekonomik durumları ölçüsünde bu hayallerini yaşamak isterler. Tabii ki bu koşullar her ülkede farklıdır. Ülkemizde emeklilik yaşı, bazı tarihlere bağlı olarak sürekli güncellenmektedir. Bu konuda bilgi edinmek isteyenler, Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili sitesinden kendileri ile ilgili en somut veriye ulaşabilir.
Emekliliğin Tarihi
Özellikle yaşlılık yıllarını tanımlayan emeklilik kavramı, hayatlarının geri kalanını belirli bir ödenek ile sürdürecek olan bireyleri tanımlar. Emeklilik, insanlık tarihi kadar eski bir uygulamadır. Yaşlanmış yada sakatlanarak çalışamaz duruma düşmüş insanlarını koruma amacı güden toplumlar, o dönemin koşulları içerisinde mutlaka bir emeklilik hakkı geliştirmiştir. Sanayi devriminden sonra endüstriyel üretime geçen ülkelerde emekli hakkı ve güvencesi her zamankinden daha önemli hala gelir. Bunun en önemli nedeni şehirlerde artık yaşamın çok pahalı olmasıdır. Ülkemizde Anne ve babaya olan hürmetin büyüklere olan saygının emeklilik dönemini belirleyen koşullar içinde önemli bir yer teşkil ettiği biliniyor. Emekliliğin devlet eliyle uygulanmış ilk hali Roma İmparatorluğu dönemindedir. İmparator Augustus döneminde ilk kez savaşçılara emeklilik hakkı tanınmıştır. Tarihçiler emeklilik için ödenen paraların Roma devleti hazinesinde ciddi bir yük oluşturduğunda hem fikirdir. İrlanda’da 8. Yüzyıldaki kabile üyelerinin bakımı, 1593 yılında İngiltere’deki gazilerin emekli edilmesi, 1645 yılında Almanya’daki kilise rahiplerinin dul kalan eşlerine emeklilik aylığı bağlanması, Emeklilik uygulamasının ilk örnekleri içinde sayılabilir. İlk Yaşlılık ve malullük sigortası 1889 yılında, yaşlılık sigortası ise 1908 yılında İngiltere’de uygulanmıştır. Emeklilik uygulaması tüm dünyada iki kategoride uygulanıyor.
- Malulen Emeklilik: iş kazası geçiren ya da sakatlanan bireyin, artık aktif çalışma hayatı içinde olamayacağı için emekli olarak belirli bir kazanca hak kazanmasıdır.
- Yaş haddinden emeklilik: aktif çalışma gün sayısını dolduran kişinin, toplam çalışma prim günü ile birlikte mevcut yaşının da dolması sonucu, emekliye ayrılmasıdır.
Ülkemizde ve dünyada emeklilik için belirlenmiş yaş sınırları ise şöyledir:
Ülke | Erken emeklilik | Normal emeklilik | 55–59 arası çalışan | 60–64 arası çalışan | 65–69 arası çalışan | 70 ve üstü çalışan |
Avusturya | 60 (57) | 65 (60) | 39% | 7% | 1% | 0% |
Belçika | 60 | 65 | 45% | 12% | 1% | 0% |
Kamboçya | 50 | 55 | 16% | 1% | 0% | 0% |
Danimarka | Yok | 65 | 77% | 35% | 9% | 3% |
Fransa | 62 | 65 | 51% | 12% | 1% | 0% |
Almanya | 65 | 67 | 61% | 23% | 3% | 0% |
Yunanistan | 58 | 67 | 65% | 18% | 4% | 0% |
İtalya | 57 | 67 | 26% | 12% | 1% | 0% |
Hollanda | 60 | 65 (67) | 53% | 22% | 3% | 0% |
Birleşik krallık | 65 | 68 | 69% | 40% | 10% | 2% |
ABD | 62 | 67 | 66% | 43% | 20% | 5% |
Norveç | 62 | 67 | 74% | 33% | 7% | 1% |
İspanya | 60** | 65** | 46% | 22% | 0% | 0% |
İsveç | 61 | 65 | 78% | 58% | 5% | 1% |
İsviçre | 63 (61) | 65 (64) | 77% | 46% | 7% | 2% |
Türkiye | 55 | 67 | 35% | 12% | 10% | 2% |
Bir yanıt bırakın