Alzheimer Nedir?

Alzheimer belirtileri ve tedavisi

Beyin hücrelerinde zamanla meydana gelen ölümler, Alzheimer hastalığı tanısıyla açıklanan bunama ve hafıza kaybının ortaya çıkmasına sebep olur. Nörolojik bir hastalık olan Alzheimer, Demans (bunama) rahatsızlığının en yaygın görülen türüdür. Hastalığı yaşayan kişilerin beyninde beta amiloid isimli plaklar oluşmaya başlar. İlk evlerinde Alzheimer hastalığı basit unutkanlıklar olarak seyreder. İlerleyen dönemde hasta, yakın geçmişte yaşadığı olayları hatırlayamaz olur, aile fertleri ve yakın çevresini tanımakta zorlanmaya başlar. Hastalığın en zor evresi ise hastanın temel ihtiyaçlarını dahi karşılamakta zorlanarak, bakıma muhtaç hale gelmesidir. Alzheimer hastaları, genellikle doktora bilişsel ve davranışsal sorunlar yaşadıkları şikayetiyle başvurur. Hastalığın başlangıç evresi daha hafif geçse de ilerleyen evredeki bulgular daha ciddi düzeydedir. Alzheimer hastalığının bilinen belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Kişinin bulunduğu ortama adapte olamamaya başlaması
• Bilinçte bulanıklık
• İyi bilinen adreslerde bile kaybolmak
• Konuşmada ve dil becerilerinde sorunlar yaşanmaya başlanması
• Saldırgan tutumlar sergileme
• Aile fertlerinden ve arkadaşlardan garip taleplerde bulunmak
• Çevreye karşı şüphe duymak
• Halüsinasyon ve sanrılar görmek
• Motivasyon düşüklüğü yaşamak ve öz saygıda azalma
• Hatırlanamayan olayların inkar edilmesi

Bu belirtiler, genellikle hastalığın ilk evresinde sıklıkla görülen durumlardır. Hastalığın ilerleyen evresinde bu belirtiler şiddetini artırır ve hasta aile bireylerini tanıyamaz olur, yakın geçmişini ise tamamen unutmaya başlar.

Bilimsel çalışmalar Alzheimer hastalığına neden olabilecek bazı nedenler belirlemiştir. Bunlar:

• Yaşlılık
• Ailede başka Alzheimer hastasının olması
• Down sendromunun yaşanması
• Belirli dönemlerde yaşanmış kafa travmaları
• Fiziksel aktivitede bulunmamak
• Sigara içmek ya da sigara içilen ortamda uzun süre geçirmek
• Yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol hastalığı
• Sağlıksız beslenmek

Bu çalışmalara ek olarak yapılan araştırmalarda Alzheimer hastalığının kadınlarda erkeklere göre daha az görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bu duruma sebep olan faktörün kadınlarda ortalama yaşam süresinin daha yüksek olması da ihtimal içerisinde değerlendiriliyor.

Alzheimer hastalığının teşhisini koymak için uygulanan yöntem, Nöroloji uzmanları tarafından hastanın yaşam öyküsünün detaylandırılmasıdır. Bu süreçte hastanın yanı sıra ailesi veya yakın çevresinin de hasta ile ilgili yaşadıkları ve gözlemleri de teşhisin koyulmasında etkilidir. Hastalığın tedavisine, ilgili hekim tarafından yapılacak değerlendirmeler sonucunda hastanın yaşı, hastalığın ilerleme düzeyi ve eşlik eden diğer hastalıklar da göz önünde bulundurularak, kişiye özgü bir yöntemle başlanır. Tedavi sürecinde uzman hekimin uygun görmesi durumda hastalığa ilişkin semptomları azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için birtakım ilaçlar kullanılabilmektedir. Donepezil, Rivastigmin, Takmin, kolinesteraz inhibitörleri ile Memantin gibi ilaçlar, en sık kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar doğrudan hastalığı tedavi etme amacı taşımaz, yalnızca semptomatik tedavinin destekleyici bir parçası olarak değerlendirilir.

Alzheimer belirtileri gösteren birisi, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna muayene ettirilmelidir. Bu sayede erken tanı koyulan hastalığın tedavisinde çok daha başarılı sonuçlar elde edilmiş olacaktır.

Kaynakça:

• medicalpark.com.tr/alzheimer
• “DSÖ’ye göre Alzheimer ölüme yol açan on başlıca hastalıktan biri”. 28 Eylül 2022
• Zanetti, O,Solerte, Cantoni, F. (2009). “Life expectancy in Alzheimer’s disease (AD)”. Archives of Gerontology and Geriatrics. 49 Suppl: 237-243