Laodikeia Antik Kenti

Laodikeia Antik Kenti/ Denizli

Laodikeia Antik Kenti, Seleukos Kralı II. Antiokhos tarafından Lykos ırmağı kıyısında kurulmuştur. Kral, kente, karısının ismi olan Laodike adını vermiştir. Dönemin kültür ve sanat açısından oldukça önemli bir merkezi olan Laodikeia, M.S 60 yılındaki büyük depremde yerle bir olur. Tarihi kayıtlarda Lykos ırmağının kenarındaki şehir dolarak geçen yerleşkenin Osmanlı dönemindeki ismi Ladik’tir. Hristiyanlığın ilk yedi kilisesinden birinin bulunduğu belde, dini açıdan da oldukça önemliydi. Şehir halkının büyük çoğunluğu zengin olan Laodikea, bu varlığı kentin içindeki tüm mimari yapılarda yansıtır. O yüzyılda Anadolu’nun en büyük stadyumu yine buradaydı.  Bunun yanı sıra 2 tiyatro, 4 hamam, 5 agora, 5 nymphaeumu, 2 anıtsal giriş kapısı, Bouleuterionu, tapınaklar, Peristylli evleri, Latrina, kiliseleri ve anıtsal caddeler, şehir mimarisinin benzersiz örnekleriydi.

Roma döneminde Laodikeia Antik Kenti ayrı bir önem kazanır. Ticaret alanında büyük bir atılım gösteren şehirde, tekstil ürünlerinin en güzel örnekleri dokunuyordu. Kent, 2013 yılında kültürel miras olarak UNESCO geçici miras listesine alınmıştır. Kuruluşu, M.Ö 261-253 yılları arasına dayanan Laodikeia, tarihi olaylar içerisindeki yerini ise M.Ö. 220’deki Akhaios isyanıyla almıştır. İsyanın lideri Akhaios, şehirde kendini kral ettikten sonra adına da sikkeler bastırır. Şehir M.Ö 190 yılında ise Bergama krallığının hakimiyetine girer.  Bergama Kralı III. Attalos’un vefatından sonra ise şehir, MÖ 133’de, artık Roma İmparatorluğunun beldelerinden biri olmuştur. Laodikeia Antik Kenti, M.S 494 yılındaki büyük depremde yıkılmış ve bir daha eski görkemli günlerine dönememiştir. Şehir, Denizli ilinin Merkez Efendi ilçesine bağlı Eskihisar mahallesindedir.

Kentin günümüze kadar ulaşan kalıntıları şunlardır:

• Büyük Tiyatro: yaklaşık 20 bin kişilik kapasiteye sahip Tiyatro, Roma mimari stilinde inşa edilmiştir. Orkestra ve iç bölümü sağlamdır dış alan kaplamaları ise günümüze ulaşmayan bölümüdür.
• Küçük Tiyatro: büyük tiyatronun 300 metre kadar kuzeybatısında yer alır. Grek tiyatro tipindedir ve Roma mimarisine uygun yapılmıştır. Kapasitesi yaklaşık 15 bin kişiliktir. Dış bölüm tamamen yıkılmış olup orkestra ve caveasında yıkıntılar mevcuttur.
• Stadyum ve Gimnazyum: Kentin güneybatısından doğu batı istikametine uzanır. M.S 79 yılında yapılan stadyumun uzunluğu 350 metre genişliği 60 metredir. Amfiteatr şeklinde yapılmış 24 adet basamak mevcuttur. Büyük bölümü yıkılmıştır. Gimnazyum ise M.S II. Yüzyılda Proconsul Gargilius Antioius tarafından İmparator Hadrianus ve eşi Sabina için yaptırılmıştır. Yerleşkede, yapının imparator ve ailesine ithaf edildiğine dair bir yazıt vardır.
• Anıtsal Çeşme: kentin ana caddesi ile ara caddelerin kesiştiği noktada yer alır.
• Zeus Tapınağı: şehrin sütunlu caddesinin ilerisinde, küçük tiyatro ile Nymphaeum’un arasındadır.
• Büyük Kilise: sadece taşıyıcı kolonlarından birisi günümüze ulaşmış olan kilise, sütunlu caddenin güneyinde yer alır.