MKE ( Makine ve Kimya Endüstrisi) 15 Mart 1950 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin mühimmat ihtiyacını karşılamak için kurulmuştur. Ana üretim kalemleri her türlü silah, mühimmat, roket ve askeri araç gereçlerdir. Millî Savunma Bakanlığına bağlı olarak faaliyette bulunan MKE, 3 Temmuz 2021 tarihli, “7330 sayılı Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun” ile A.Ş’ ye dönüştürülmüştür. Makine ve Kimya Endüstrisi’nin tarihi oldukça eskidir. Kurumun asıl temelleri Fatih Sultan Mehmet tarafından kurdurulan Top Dökümhanesine dayanmaktadır. Şirket, 40’dan fazla ülkeye mühimmat, silah ve askeri teçhizat ihracı yapan ender kuruluşlardandır. 925.788.800 TL’yi aşan kar oranıyla en çok kar elde eden 3. Kamu iştirakidir. MKE Kurumu, Türkiye’de faaliyet gösteren savunma sanayi kuruluşları arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Makine ve Kimya Endüstrisi’nin tarihi boyunca aldığı unvanlar ve isimleri şunlardır:
- Tophane-i Amire (1453-1832)
- Tophane Müşirliği (1832-1908)
- Tophane Nazırlığı (1908-1909)
- İmalat-ı Harbiye Müdüriyeti (1909-1921)
- Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu (1950-2021)
Kurumun kökleri Osmanlı İmparatorluğunun 15. Yüzyıl dönemine kadar uzanmaktadır. Tarihi kayıtlar, kurumun ilk faaliyeti olarak Fatih Sultan Mehmet’in Top Dökümhanesindeki çalışmalarını kabul ediyor. MKE’nin I. Dünya ve kurtuluş savaşı yıllarındaki konumu oldukça önemlidir. İmparatorluğun işgali sonrası milli bağımsızlığı başlatmak için İstanbul’dan kaçırılan tezgah, teçhizat, malzemeler, 1921 yılından itibaren deneyimli ustaların öncülüğünde, Türk Kurtuluş Savaşı bağımsızlık hareketi için gereken silahların üretilmesinde kullanılmıştır. Merkezi Ankara Olan Makine Kimya Endüstrisi’nin Fabrikaları Kırıkkale ve Çankırı’dadır. Değişen ve gelişen dünya endüstrisinde sağlam yer almak isteyen kurum, 15 Mart 1950 tarihinde, 5591 sayılı Kanunla Kimya Endüstrisi Kurumu adını alarak, yeniden teşkilatlandırılır. Yurt içi ve yurt dışı siparişlerini başarıyla teslim eden kurum, çok kısa sürede güçlü bir savunma sanayi iştirakine dönüşür. 1954 yılında üretilen Türkiye’nin ilk yerli eğitim uçağı MKE Uğur 44 bu dönemin ürünüdür. Ayrıca Türkiye’deki ilk askeri pil üretimi ve ilk demiryolu haddelemesi yine MKE tarafından gerçekleştirilmiştir. Bugün 10 fabrika ve 2 işletme müdürlüğü ile faaliyetlerini yürüten makine kimya endüstrisi, hali hazırda piyasada oluşan çelik ve pirinç üretim ihtiyacına da cevap vermektedir. Kurumun üretim kalitesi AQAP 2120 ve ISO 9001 Kalite Güvence sistemlerine sahiptir.
Makine ve Kimya Endüstrisi’nin üretim grupları şunlardır:
- Silah Grubu
- Mühimmat Grubu
- Malzeme ile Kimya grubu
- Patlayıcı Maddeler
- Roket Grubu
- Piroteknik
Kalifikasyon sürecinden geçirilen silah üretimi iki sınıfta toplanmıştır:
Hafif Silah Grubu
- MPT Milli Piyade Tüfeği
- A3/A4 Piyade Tüfeği
- KNT-76 Keskin Nişancı Tüfeği
- HK33E-A2/A3 Piyade Tüfeği
- MTS-A2/A3 Susturuculu Makineli Tabanca
- MP5-A2/A3/K Makineli Tabanca
- T40-R/R5 Bomba atar
Ağır Silah Grubu
- Boran 105 mm Havadan Taşınabilir Hafif Çekili Obüs
- 20 mm/35 mm Çift Namlulu Uçaksavar
- M113 Elektrikli Zırhlı Muharebe Aracı (E-ZMA
- 155 mm T-155 Panter Obüsü
- 105 mm M68 Tank Topu Silah Sistem
- 6×6 Yavuz Obüsü
- Fırtına Obüs Silah Sistem
- 60 mm Komando Havanı
MKE, 2020 yılında dünyayı sarsan Covid salgınında virüs önleyici malzeme ve ekipmanlar üreterek, ülkemizin sağlık önemleri mücadelesine de destek olmuştur. Ürettiği malzemeler arasında, Cerrahi Maske, FFP3 Tipi Maske, Koruyucu Tulum, Koruyucu Gözlük Tip A-B, Yüz Koruyucu Siper Tip C ve Koruyucu Eldivenler bulunuyor. Kurum ayrıca, Covid hastalarının solunum destek hizmeti alabilmesi için ürettiği SAHRA Mekanik Solunum Cihazıyla çok büyük bir ihtiyacı karşılamıştır. Yine Covid hastalarını tespit etmek için gerek duyulan ateş ölçüm ihtiyacına MKE Termal Kamera Sistemini üreterek destek vermiştir.
Makine Kimya Endüstrisi tüm çalışmalarını Ankara, Kırıkkale ve Çankırı illerinde bulunan fabrikalarında devam ettiriyor. Kurumun tarihi boyunca spor kulüplerine desteği sürekli devam etmiştir. Bu kulüpler, MKE Ankaragücü, MKE Kırıkkale spor MKE Çankırı spor, MKE Gazi Fişek Spor ve Maske spordur.
Kaynakça:
- “2020 – Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-MKE Kurumu”. www.iso500.org.tr. İSO (İstanbul Sanayi Odası). 2 Haziran 2021
- Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na. Turan Tanyer, “Tophane-i Amire’ den, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na”. MKE Dergisi. 1995. S.s. 1-90.
- “MKEK Resmi Web Sitesi, Ürünler sayfası”. 15 Ocak 2013, 7 Ağustos 2011.
- “24 saat aralıksız üretiyorlar, gelecek ay seri üretime geçecek”. 28 Nisan 2020
- “MKE’den Kovid-19 salgınına termal kameralı takip”. 30 Mayıs 2020
Bir yanıt bırakın