REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK

Rehberlik ve Psikolojik danışmanlık hizmetinde temel amaç, insanların ruh sağlığını tehdit eden psikolojik sorunların aşılma yollarını göstermektir.  Rehberlik kavramının kullanılması da buradan ileri gelir.  Özellikle klinik merkezleri ve okullar bu hizmetin nitelikli olarak sunulduğu noktalardır. Ruh sağlığının korunması açısından oldukça önemli bilimsel veriler geliştiren danışmanlık uygulamasına, bu desteğe ihtiyacı olan herkes başvurabilir. Yeni geldiği okuluna uyum sorunu yaşayan bir öğrenci, işyerindeki sorunlarla başa çıkmakta zorlanan çalışan ve sosyal hayatındaki sorunlarına çözüm arayanların Rehberlik ve Psikolojik danışmanlık hizmetinden faydalanmaları, konuya örnek olarak gösterilebilir. Eğitim kurumlarında görevli rehber öğretmenler gözetiminde verilen hizmet sayesinde öğrenciler, derslerinde başarıyı yakalayacak ve okulda geçirdikleri zamanı çok daha nitelikli boyuta taşıyacaktır. Ruh sağlığını korumak adına kapsamlı çalışmalar yürüten rehberlik hizmeti sayesinde geleceğin mimarı olacak çocuklarımız, karşılaşacakları psikolojik sorunların üstesinden gelmekte çok daha başarılı olmaktadır. Hizmet alanına ve uygulama sistemine göre kendi içinde bölümlere ayrılan danışmanlık programı, eğitim, sağlık ve sosyal rehberlik olarak 3 ana kola ayrılır. Programda, uygulama sahasına göre de kişisel, eğitsel ve mesleki rehberlik olarak da hizmet verilmektedir.

Rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmeti, tarihte ilk olarak 1900’lü yılların başında mesleki rehberlik ismiyle Amerika’da başlamıştır. 1906 yılında Eli Weaver tarafından yayınlanan Meslek Seçme kitabı, bu alandaki  ilk çalışma olma özelliğini taşıyor. Rehberlik ve danışmanlık hizmetinin fikir babası olarak görülen Frank Parsons’ın Boston’daki mesleki rehberlik bürosunda meslek seçimi ile ilgili danışmanlık hizmeti sunmasıyla birlikte uygulama, artık pratiğe dökülmüş olur. Rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmeti, ilk olarak gençlerin, yeteneklerine en uygun olan mesleği seçmeleri için düşünülmüş, sonrasında, eğitim ve iş hayatındaki zorluklarla başa çıkmayı öğrenmek de, uygulamanın önemli bir basamağı olmuştur.

Türkiye’de Rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmeti

Psikolojik danışman olarak çalışmak isteyenler, ülkemizde lisans düzeyinde öğretim sunan,  Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (PDR) bölümünü bitirmelidirler.  Psikolojik Danışmanlar ile psikiyatristlerin en önemli farkı, psikiyatristlerin ilaç gereken hastanın teşhisini yapıp ilaç yazabilmesidir. Çünkü Psikiyatristler, Tıp Fakültesinden mezun doktorlardır; psikolojik danışmanlar ise daha çok rehberlik eden eğitimciler olarak vasıflandırılabilirler. Eğitim alanında Rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunmak isteyenler ise okulların bu branştaki öğretmen ihtiyacına başvurup çalışabilmektedir.  Savaşlar, göç, kuraklık ve eğitimsizlik gibi genel insanlık sorunlarına çözümler getirmek için formüller geliştirmeye devam eden Rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetinde kullanılan genel tanım ve kavramlar şöyledir:

• Zaman Cetveli
• Problem Tarama Listesi
• Soru Listesi
• Anket
• Otobiyografi
• Gözlem
• Sosyometri
• Vaka incelemesi
• Vaka-Temsili
• Sosyodrama
• Başarı ve Kabiliyet Karşılaştırma Tablosu
• Değerlendirme Cetveli

Ülkemizde ilk olarak 1939 tarihli ilkokul müfredatında yer alan rehberlik hizmeti, öğretmenin öğrencilere “kılavuzluk” etmesi olarak tanımlanmıştır. Öğrencinin kişisel gelişimini çok daha sağlık bir şekilde tamamlamasına yardımcı olan hizmette, Milli Eğitim Bakanlığı, Okul-Aile Birlikleri ve okul yönetimleri koordineli olarak birlikte çalışmaktadır.